Έμφραγμα μυοκαρδίου
Το οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου αποτελεί σήμερα μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου. Η συχνότητα της νόσου παγκοσμίως υπολογίζεται 195,3/100,000 για τους άντρες και 115/100,000 για τις γυναίκες. Το οξύ έμφραγμα ή οξύ στεφανιαίο σύνδρομο ή καρδιακό επεισόδιο είναι ένας γενικευμένος όρος που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει ένα φάσμα παθολογικών καταστάσεων που προκαλούνται από την οξεία βλάβη των αιμοφόρων αγγείων που αιματώνουν την καρδιά. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ισχαιμία του μυοκαρδίου η οποία αν διατηρηθεί οδηγεί σε μόνιμη βλάβη και νέκρωση του μυοκαρδίου. Η πιο συχνή αιτία που οδηγεί στο έμφραγμα είναι ο σχηματισμός αθηρωμάτωσης στα αιμοφόρα αυτά αγγεία που ονομάζονται στεφανιαίες αρτηρίες και η ρήξη της αθηρωματικής πλάκας με αιφνίδια δημιουργία θρόμβου και απόφραξη του αγγείου.
Ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο;
Άτομα που έχουν έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου στεφανιαίας νόσου έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν στο μέλλον έμφραγμα μυοκαρδίου.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου (δηλαδή βλάβης και αθηρωμάτωσης των στεφανιαίων αγγείων) είναι:
- Το κάπνισμα
- Η αρτηριακή υπέρταση
- Οι υψηλές τιμές χοληστερόλης
- Άτομα με θετικό οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
Επιπρόσθετοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου είναι η κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η έλλειψη άσκησης, η κακή διατροφή με υψηλής περιεκτικότητας κορεσμένα λιπαρά και η χρήση ουσιών όπως κοκαΐνη.
Ποια είναι τα συμπτώματα του εμφράγματος;
Δεν εμφανίζουν όλα τα άτομα τα ίδια συμπτώματα κατά τη διάρκεια του εμφράγματος. Κάποια άτομα μπορεί να έχουν έντονα συμπτώματα και κάποια να είναι ασυμπτωματικά, ενώ σε ορισμένους που θα υποστούν ένα έμφραγμα, η πρώτη εκδήλωση μπορεί να είναι ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος λόγω θανατηφόρας κοιλιακής αρρυθμίας (αρρυθμίας που προέρχεται από τις κοιλίες, τις κάτω κοιλότητες της καρδιάς), όπως κοιλιακή ταχυκαρδία ή κοιλιακή μαρμαρυγή.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου εκδηλώνεται με τυπικά συμπτώματα:
- Έντονος πόνος στο στήθος που εμφανίζεται με τη μορφή σφιξίματος ή βάρους με αντανάκλαση στον τράχηλο, στην κάτω γνάθο, στους ώμους, στο αριστερό άνω άκρο ή και στα δύο άνω άκρα
- Έντονη εφίδρωση
- Δυσκολία στην αναπνοή
Άλλα συμπτώματα (λιγότερα τυπικά) είναι:
- Ναυτία ή έμετος
- Ζάλη ή λιποθυμία
- Εύκολη κόπωση
- Αρρυθμία και ταχύς ακανόνιστος ρυθμός της καρδιάς
Πως γίνεται η διάγνωση;
Αν και ο θωρακικός πόνος είναι ύποπτο σημάδι καρδιακού επεισοδίου, μπορεί να εκδηλωθεί και σε άλλες καταστάσεις λιγότερο επικίνδυνες, όπως πλευρίτιδα, δυσπεψία και στομαχικές διαταραχές, μυϊκού τύπου θωρακικό πόνο ή πνευμονία.
Χρειάζεται λοιπόν λεπτομερής διερεύνηση του θωρακικού άλγους με την κλινική εξετάση, τη χρήση ηλεκτροκαρδιογραφήματος, του υπερηχογραφήματος καρδιάς και με βάση αιματολογικών εξετάσεων που θα επιβεβαιώσουν την αύξηση ειδικών μυοκαρδιακών ενζύμων, ενδεικτικών μυοκαρδιακής νέκρωσης.
Ποια είναι η αντιμετώπιση;
Ασθενείς με ευρήματα εμφράγματος μυοκαρδίου θα πρέπει να νοσηλευτούν άμεσα λαμβάνωντας επείγουσα φαρμακευτική θεραπεία και να υποβληθούν σε στεφανιογραφία, μία επεμβατική διαγνωστική εξέταση που μπορεί να θέσει τη διάγνωση και να εντοπίσει με ακρίβεια τις βλάβες των στεφανιαίων αγγείων με απώτερο σκοπό την άμεση αντιμετώπιση τους. Αυτό επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση ενός μεταλλικού πλέγματος στο τοίχωμα της αρτηρίας διατηρώντας βατό τον αυλό της και αποκαθιστώντας τη σωστή ροή αίματος μέσα στο αγγείο. Ο συγκεκριμένος τρόπος αντιμετώπισης ονομάζεται αγγειοπλαστική ή αλλιώς «μπαλονάκι» ή «stent». Η ταχεία επαναιμάτωση του μυοκαρδίου είναι μείζονος σημασίας και έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του μεγέθους του εμφράγματος και τη βελτίωση της λειτουργικότητας της καρδιάς. Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις (σύμπλοκες βλάβες, αδυναμία επίτευξης αγγειοπλαστικής, πολλαπλές και σημαντικές στενώσεις), εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση (αορτοστεφανιαία παράκαμψη ή bypass).
